Mercimek dalı nedir, nasıl yetiştirilir ve kullanılır?

Mercimek dalı, mercimek bitkisinin (Lens culinaris) taze, yeşil yapraklı ve gövde kısımlarına verilen isimdir. Genellikle mercimek bitkisi, kuru taneleri için yetiştirilse de, bazı bölgelerde bu taze kısımları da sebze olarak tüketilir. Mercimek dalı, besleyici bir yeşillik olup, protein, lif, vitamin (özellikle A, C ve K vitaminleri) ve mineral (demir, kalsiyum gibi) içeriğiyle dikkat çeker. Özellikle Asya ve Orta Doğu mutfaklarında yaygın olarak kullanılır ve genellikle ıspanak veya pazı gibi diğer yeşil yapraklı sebzelere benzer şekilde değerlendirilir.

Mercimek dalı yetiştiriciliği, mercimek bitkisinin genel yetiştirme koşullarına benzer, ancak taze yapraklar için özel bir yaklaşım gerektirebilir. İşte temel adımlar:

• İklim ve Toprak: Mercimek, serin iklim bitkisidir; ilkbahar veya sonbaharda ekim yapılabilir. Toprak, iyi drene edilmiş, humuslu ve nötr pH'a (6.0-7.0) sahip olmalıdır. Aşırı killi veya asitli topraklardan kaçının.
• Ekim: Tohumlar doğrudan tarlaya veya saksıya ekilebilir. Tohumlar yaklaşık 2-3 cm derinliğe, sıralar arasında 15-20 cm mesafe bırakılarak serpilir. Çimlenme genellikle 7-14 gün içinde gerçekleşir.
• Bakım: Düzenli sulama yapılmalı, ancak aşırı sudan kaçınılmalıdır çünkü mercimek fazla neme duyarlıdır. Yabani ot kontrolü için çapalama yapılabilir. Gübreleme, organik kompost veya azot içeren gübrelerle desteklenebilir, ancak aşırı gübreleme yeşil aksamı artırsa da tohum verimini etkileyebilir.
• Hasat: Mercimek dalı için hasat, bitki yaklaşık 15-20 cm boya ulaştığında, genellikle ekimden 4-6 hafta sonra yapılır. Taze yapraklar ve genç gövdeler makas veya elle koparılarak toplanır. Sürekli hasat için, bitkinin üst kısımları alınarak yan dalların gelişmesi teşvik edilebilir.

Mercimek dalı, mutfakta çeşitli şekillerde değerlendirilebilir. İşte yaygın kullanım alanları:

• Yemeklerde: Ispanak gibi pişirilerek yemeklere eklenir; örneğin, mercimek dalı yemeği, çorbalar, güveçler veya pilavlarda kullanılabilir. Haşlanarak veya buharda pişirildiğinde besin değerini korur.
• Salatalar: Taze yapraklar çiğ olarak salatalara katılabilir; hafif acımsı bir tadı vardır, bu nedenle limon veya zeytinyağı ile dengeleyebilirsiniz.
• Dolma ve Sarmalar: Diğer yeşillikler gibi, mercimek dalı yaprakları dolma sarmak için kullanılabilir; önce haşlanarak yumuşatılması gerekebilir.
• Smoothie ve Mezeler: Blender'dan geçirilerek smoothie'lere eklenebilir veya ezilerek mezelerde (örneğin, cacık veya humus gibi) kullanılabilir.
• Kurutma ve Saklama: Taze mercimek dalı, kurutularak baharat olarak veya çay yapımında kullanılabilir. Ayrıca, dondurularak uzun süre saklanabilir; bunun için yıkanıp buharda pişirildikten sonra dondurucuya konulması önerilir.

Genel olarak, mercimek dalı, sürdürülebilir bir besin kaynağıdır ve ev bahçelerinde kolayca yetiştirilebilir. Kullanmadan önce iyice yıkanması ve olası böcek ilaçlarından arındırılması önemlidir. Aşırı tüketimden kaçınılması tavsiye edilir, çünkü bazı bireylerde gaz veya alerjik reaksiyonlara neden olabilir.